• صفحه اصلی
  • مقالات

تاریخچه آسانسور


ساخت بناهای عظیمی که در طول قرن­ها پابرجا مانده­اند، هرگز بدون دستیابی به سطح بالای دانش کاربرد بالابرها میسر نبوده است. برای ساخت این بناها دانش بالابرها نباید کمتر از مهارت­های هنر معماری توسعه یافته آن روز بوده باشد. آسانسور یکی از ابتدایی­ترین ماشین­های ساخت دست بشر است که همواره به کمک او آمده است. در دایره­المعارف بریتانیکا آمده که ویتروس، معمار رومی، 26 سال قبل از میلاد در نوشته­های خود از وسایلی نام برده است که 236 سال قبل از میلاد در جابجایی وسایل در بناها استفاده می­شده است.

اولین اسانسور­های باری قرقره­ای در آن دوران اختراع گردید و با یک حرکت تکاملی دراز مدت مسیرهای دشوار رشد دانش علمی و فنی و تجربیات در این زمینه به صورتی مدام تاکنون طی کرده است. استفاده از آسانسورهای مسافربری و باری به قرون وسطی در استحکامات نظامی بر می­گردد، که جهت جابجایی آن از نیروی انسان و یا حیوانات اهلی استفاده می­گردید. پایه­گذار علمی و طرح آسانسورهای امروزی، دانشمند و ریاضی­دان بزرگ، آتوود است. ماشین آتوود عبارت است از دو وزنه­ای که با یک نخ به یکدیگر مربوط می­شوند و روی فلکه­ای، وزنه­های فوق به بالا و پایین حرکت می­کنند. در حدود سال 1800میلادی هم زمان با کشف نیروی بخار در کشور انگلستان و به کارگیری آن در راه­اندازی چرخ­های صنعت آسانسورسازی که تا آن زمان پیشرفت چندانی نکرده بود، ناگهان دستخوش تحولاتی شد و قدرت بخار به عنوان نیروی محرکه در بالابرها مورد استفاده قرار گرفت. اما به دلیل عدم امنیت کافی در ایت آسانسور، عملا تا سال 1852 مورد استفاده قرار نگرفت. در عصر صنعتی، ویلیام تامسون با آسانسور هیدرولیک خود توانست از نیروی سیال در جابجایی کابین استفاده نماید.

الیشا جی اتیس با به کارگیری ترمز اضطراری در آسانسورهای کششی در سال 1353 و نمایش در محوطه کاخ کریستال در شهر نیویورک، توانست ایمینی استفاده کنندگان را تامیین کرده و از لحاظ روحی اطمینان بیشتری به مسافرین بدهد. در سال 1858 این سیستم در آسانسورها به صورت صنعتی توسط شرکت­های سازنده بالابرها مورد استفاده قرار گرفت. ورنر زیمنس در سال 1880 با استفاده از موتور الکتریکی اولین آسانسور الکتریکی را ابداع نمود و جان روبلینگر با به کارگیری سیم بکسل فولادی به جای طناب­های کنفی که از ایمنی چندان قابل قبول برخوردار نبودند، کمک کردند تا آسانسورهای پیشرفته امروزی که از استانداردهای ایمنی بالای برخوردار هستند، هموار گردد.

توسعه تدریجی آسمان­خراش­ها باعث طراحی و ساخت آسانسورهای پیشرفته گردید که آن نیز در نتیجه رشد و توسعه رشته­های مهندسی مکانیک، برق و شیمی بود، با رشد صنعت آسانسور در مقابل باعث ساخت بناهای نمونه و برجسته گشت، که در صورت عدم تعامل آن­ها شاید طراحی و ساخت آسانسور در همان طرح آولیه سال 1850 باقی می­ ماند.